Prosta spółka akcyjna – wady i zalety

To już pewne, od 1 marca 2020 roku przy wyborze lub zmianie formy prowadzenia działalności będziemy mogli skorzystać z nowego typu spółki – prostej spółki akcyjnej. Dlaczego warto wziąć ją pod uwagę przy wyborze optymalnej formy prowadzenia działalności? Jakie są największe wady i zalety prostej spółki akcyjnej? Czym różni się PSA od innych spółek?

 

Wady i zalety prostej spółki akcyjnej

W dniu 1 sierpnia 2019 roku Prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, wprowadzającą do polskiego porządku prawnego nowy typ spółki kapitałowej - prostą spółkę akcyjną (PSA). Będzie można z niej skorzystać już od 1 marca 2020 roku. Dlaczego warto wziąć ją pod uwagę przy wyborze optymalnej formy prowadzenia działalności? Przygotowaliśmy porównanie prostej spółki akcyjnej w stosunku do innych, często wybieranych typów spółek z. o.o., komandytowej i akcyjnej.

 

Kliknij w link zobaczyć całą tabelę ->LINK DO TABELI

 

 

 

Prosta spółka akcyjna – szybkie podsumowanie

 

Szybka rejestracja

Umowa prostej spółki akcyjnej zasadniczo powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Możliwe jest jednak zawarcie jej także przy wykorzystaniu wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami rejestracja tak zawiązanej spółki powinna zostać dokonana przez sąd rejestrowy w terminie jednego dnia od daty wpływu

wniosku o wpis spółki. W praktyce zdarza się, że rozpoznanie wniosku trwa dłużej jednak nie tak długo jak rozpoznanie wniosku tradycyjnego. Rejestracja spółki w sposób tradycyjny może bowiem trwać w niektórych sądach rejestrowych nawet kilka miesięcy.

 

Nieograniczone uprzywilejowanie

Przepisy dotyczące prostej spółki akcyjnej zakładają szereg możliwości uprzywilejowania akcji, w szczególności w zakresie prawa głosu, prawa do dywidendy lub podziału majątku w przypadku likwidacji spółki. Wprowadzony został nowy rodzaj uprzywilejowania - akcje założycielskie - zgodnie z którym każda kolejna emisja nowych akcji nie może naruszać określonego minimalnego stosunku liczby głosów przypadających na te akcje uprzywilejowane do ogólnej liczby głosów przypadających na wszystkie akcje spółki. Akcje założycielskie mogą być dobrym sposobem na ochronę pozycji założycieli spółki w sytuacji wpuszczania do spółki innych akcjonariuszy (np. inwestorów). Co istotne brak w ustawie ograniczeń w zakresie uprzywilejowania, charakterystycznych dla spółki z o.o. czy akcyjnej.

 

Świadczenie pracy i usług jako wkład

Odmiennie od innych spółek kapitałowych, wkładem niepieniężnym na pokrycie akcji w prostej spółce akcyjnej może być wszelki wkład mający wartość majątkową, w szczególności świadczenie pracy lub usług.

 

Odpowiedzialność za zobowiązania

Za zobowiązania spółki odpowiada ona całym swoim majątkiem. W sytuacji, gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu (rady dyrektorów) odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Mogą uwolnić się od odpowiedzialności jeżeli wykażą, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z ich winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

 

Akcjonariusze prostej spółki akcyjnej nie odpowiadają natomiast za zobowiązania spółki. Jedynym ryzkiem prowadzenia przez nich działalności w formie prostej spółki akcyjnej jest utrata przez nich środków wniesionych do spółki.

 

Minimalny kapitał

Charakterystyczną cechą prostej spółki akcyjnej jest brak kapitału zakładowego. W jego miejsce wprowadzony został inny rodzaj kapitału podstawowego – kapitał akcyjnym. Jego wartość wyznacza wartość rzeczywiście wniesionych wkładów podlegających przeznaczeniu na kapitał akcyjny. Do powstania spółki wymagane jest pokrycie kapitału akcyjnego wkładem o wartości co najmniej 1 zł. Pozostałe wkłady powinny zostać wniesione do spółki w całości w ciągu trzech lat od dnia wpisu spółki do rejestru.

 

Łatwiejsze zmiany w kapitale

Brak kapitału zakładowego w prostej spółce akcyjnej będzie niósł za sobą ułatwienia w zakresie podwyższenia i obniżenia kapitału akcyjnego. Procedury te będą sformalizowane w mniejszym stopniu niż w spółkach z o.o. czy spółkach akcyjnych.

 

Wprawdzie emisja akcji stanowi zmianę umowy spółki, jednak zachowanie przepisów o zmianie umowy spółki nie jest wymagane, jeżeli emisja akcji następuje uchwałą akcjonariuszy podejmowaną na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki przewidujących maksymalną liczbę akcji i termin ich emisji. Przepisy dotyczące prostej spółki akcyjnej nie przewidują natomiast sformalizowanej procedury obniżenia kapitału, wskazując jedynie, że wypłata z kapitału akcyjnego może nastąpić po wpisie zmiany jego wysokości do rejestru.

 

Łatwiejszy obrót akcjami

Zbycie akcji prostej spółki akcyjnej wymaga jedynie formy dokumentowej. Do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. Oznacza to, że do zbycia akcji  wystarczające będzie chociażby złożenie przez strony umowy oświadczeń woli przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej.

 

Ułatwienia przy likwidacji

Zasadniczo rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru. Możliwe jest jednak wykreślenie spółki z rejestru bez przeprowadzania likwidacji, w drodze przejęcia całego majątku spółki przez oznaczonego akcjonariusza (akcjonariusza przejmującego), z obowiązkiem zaspokojenia wierzycieli i pozostałych akcjonariuszy. Przepisy określają przy tym warunki, których spełnienie umożliwia skorzystanie z tej uproszczonej formy rozwiązania spółki.

 

Prosta spółka akcyjna nie wejdzie na giełdę

Prosta spółka akcyjna jest uproszczoną formą prowadzenia działalności gospodarczej. Dlatego też projektodawca zdecydował się wprowadzić ograniczenie, zgodnie z którym akcje wyemitowane przez prostą spółkę akcyjną nie mogą być dopuszczone ani wprowadzone do obrotu zorganizowanego. Ograniczenie to dotyczy zarówno rynku regulowanego, jak i alternatywnych systemów obrotu.

 

Podsumowanie

Prosta spółka akcyjna stanowić może rozwiązanie dla innowacyjnych przedsięwzięć, dla których istniejące dotychczas formy prowadzenia działalności nie były optymalne. Możliwości jakie daje powinny ułatwiać prowadzenie działalności, zabezpieczać twórców innowacyjnych przedsięwzięć przy jednoczesnym umożliwieniu inwestorom finansowania tych przedsięwzięć na bezpiecznych dla nich zasadach.

 

Czytaj także:

 

 

Prosta spółka akcyjna a spółka komandytowa

 

    prosta spółka akcyjna   spółka komandytowa

I. Utworzenie

 

Forma prawna aktu zawiązania spółki

 

  akt notarialny   akt notarialny

Rejestracja przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego (tzw. S24)

 

 

możliwa, w takim wypadku dopuszczalne jedynie wniesienie do spółki wkładów pieniężnych

 

 

możliwa, w takim wypadku dopuszczalne jedynie wniesienie do spółki wkładów pieniężnych

 

Swoboda kształtowania aktu zawiązania spółki, w tym relacji między wspólnikami

 

 

ograniczona, możliwość modyfikacji regulacji ustawowych w przypadkach gdy wskazują to przepisy

 

 

znaczna, możliwość modyfikacji większości regulacji ustawowych

 

Wymagany minimalny kapitał

 

  minimalny kapitał akcyjny 1 zł   brak

II. Funkcjonowanie spółki

 

Nazwa i charakter wspólników

 

 

akcjonariusz - pasywny - bez prawa do reprezentacji i prowadzenia spraw spółki

 

 

komplementariusz – aktywny – co do zasady reprezentuje i prowadzi sprawy spółki oraz komandytariusz – pasywny – bez prawa do reprezentacji i co do zasady bez prawa do prowadzenia spraw spółki

 

Liczba wspólników

 

 

jeden (stosuje się wtedy podwyższone wymogi dokumentacyjne przy czynnościach jedynego wspólnika ze spółką) lub więcej wspólników; jedynym wspólnikiem nie może być jednoosobowa spółka z o.o.

 

  co najmniej dwóch wspólników

Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki

 

 

wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki; w określonych sytuacjach za zobowiązania spółki odpowiadają swoim majątkiem członkowie zarządu

 

 

komplementariusz odpowiada całym swoim majątkiem, w sytuacji, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna; komandytariusz odpowiada swoim majątkiem do wysokości sumy komandytowej określonej w umowie spółki (ale jeżeli wniósł wkład co najmniej równy jej wartości, i nie został on zwrócony, to jest zwolniony z odpowiedzialności)

 

Reprezentowanie spółki

 

 

zarząd lub rada dyrektorów

 

 

brak zarządu, spółkę reprezentują zasadniczo komplementariusze

 

Uprawnienia kontrolne 

 

 

fakultatywna rada nadzorcza lub rada dyrektorów; każdemu akcjonariuszowi służy prawo kontroli

 

 

wspólnicy wykonują bezpośrednio; ograniczone uprawnienia kontrolne komandytariusza; ma on prawo żądać odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy oraz przeglądać księgi i dokumenty celem sprawdzenia jego rzetelności oraz może zasięgać informacji o stanie majątku i interesów spółki

 

Jawność wspólników

 

 

oznaczany w odpisie z KRS jest wyłącznie jedyny wspólnik spółki; lista akcjonariuszy dostępna będzie w aktach rejestrowych spółki

 

 

zarówno komplementariusze jak i komandytariusze wymienieni są w odpisie z KRS

 

Podejmowanie uchwał przez wspólników 

 

 

zasada podejmowania uchwał większością (wysokość zależna od rodzaju spraw i umowy spółki) głosów; wymóg zgody akcjonariusza na zwiększenie obowiązków lub pozbawienie praw; nieograniczone możliwości uprzywilejowania akcji w zakresie prawa głosu

 

 

zasada jednomyślności komplementariuszy a w sprawach przekraczających zwykły zarząd ponadto zgody komandytariuszy

 

Forma prawna uchwał wspólników

 

 

uchwały akcjonariuszy są podejmowane na piśmie albo przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej; niektóre protokoły walnego zgromadzenia wymagają formy aktu notarialnego

 

 

brak wymogów; zmiany umowy spółki muszą być dokonywane w formie aktu notarialnego

 

Zwoływanie zebrań wspólników

 

 

pocztą elektroniczną na adres akcjonariusza wpisany do rejestru akcjonariuszy lub za pomocą listu poleconego lub przesyłki nadanej pocztą kurierską, co najmniej dwa tygodnie przed wyznaczonym terminem walnego zgromadzenia; możliwe jest także podjęcie uchwał mimo braku formalnego zwołania walnego zgromadzenia, jeżeli wszystkie akcje są reprezentowane, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego odbycia walnego zgromadzenia lub umieszczenia poszczególnych spraw w porządku obrad

 

 

obowiązujące przepisy nie ustanawiają wymogów w tym zakresie; możliwe unormowanie tej kwestii w umowie spółki

 

Uczestnictwo w zebraniach wspólników

 

 

akcjonariusze mogą głosować przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, jeżeli zostały one wskazane w umowie spółki albo wszyscy akcjonariusze wyrazili w formie dokumentowej zgodę na taki tryb głosowania; akcjonariusze mogą głosować na piśmie, jeżeli wszyscy akcjonariusze wyrazili w formie dokumentowej zgodę na taki tryb głosowania

 

 

obowiązujące przepisy nie ustanawiają wymogów w tym zakresie; możliwe unormowanie tej kwestii w umowie spółki

 

Zmiana aktu założenia spółki

 

 

uchwalenie przez walne zgromadzenie (zasada 3/4 głosów); protokół walnego zgromadzenia sporządzany jest przez notariusza; zmiana skuteczna z chwilą rejestracji zmiany w rejestrze przedsiębiorców KRS

 

 

zmiana postanowień umowy spółki zasadniczo wymaga zgody wszystkich wspólników; dokonuje się jej w formie aktu notarialnego; zasadniczo zmiana skuteczna z chwilą podjęcia uchwały o zmianie umowy spółki (rejestracja zmiany w rejestrze przedsiębiorców KRS ma jedynie skutek potwierdzający)

 

Możliwość emitowania obligacji

 

  tak   nie

III. Struktura majątkowa

 

Dopuszczalne wkłady niepieniężne do spółki

 

 

wszelki wkład mający wartość majątkową, w szczególności świadczenie pracy lub usług

 

 

przeniesienie lub obciążenie własności rzeczy lub innych praw, a także dokonanie innych świadczeń na rzecz spółki; możliwy jest wkład w postaci świadczenia pracy lub usług oraz ustanowienie na rzecz spółki prawa niezbywalnego

 

Moment wniesienia wkładu

 

 

do powstania spółki konieczne jest wniesienie wkładów na pokrycie minimalnego kapitału akcyjnego; wkłady powinny zostać wniesione do spółki w całości w ciągu trzech lat od dnia wpisu spółki do rejestru

 

 

brak obowiązku wniesienia wkładu przed rejestracją spółki lub w określonym czasie po jej rejestracji

 

Możliwość podwyższenia wkładów

 

 

akcje nie mają wartości nominalnej więc nie jest możliwe podwyższenie ich wartości nominalnej; możliwa emisja nowych akcji, zasadniczo wymagająca zmiany umowy spółki (poza przypadkami, gdy emisja następuje na podstawie dotychczasowych postanowień umowy)

 

 

wkłady można zwiększać w trakcie istnienia spółki; wymagana jest zmiana umowy spółki i rejestracja w KRS

 

Możliwość zwrotu wkładów

 

 

tak, ale pod pewnymi warunkami

 

 

wkłady można częściowo zwracać w trakcie istnienia spółki; wymagana jest zmiana umowy spółki i rejestracja w KRS

 

Udział w zysku  

zysk rozdziela się w stosunku do liczby akcji, chyba, że umowa spółki stanowi inaczej; możliwe jest uprzywilejowanie akcji w zakresie dywidendy (bez ograniczeń ustawowych)

 

 

zarówno komplementariusze jak i komandytariusze uczestniczą równo w zysku spółki komandytowej (niezależnie od wartości kwotowej wkładów); umowa może przewidywać odmienne zasady udziału w zysku

 

Zaliczki na poczet zysku w trakcie roku obrotowego

 

 

tak, ale pod warunkiem, że umowa spółki upoważnia zarząd do wypłaty akcjonariuszom zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy na koniec roku obrotowego; zaliczka nie może być wypłacana z kapitału akcyjnego

 

 

tak; brak szczególnych wymogów w tym zakresie

 

Ograniczenia wypłat z zysku

 

 

kwota przeznaczona do podziału między akcjonariuszy nie może przekraczać sumy zysku za ostatni rok obrotowy, niepodzielonych zysków z lat ubiegłych, utworzonych z zysku kapitałów rezerwowych, które mogą być przeznaczone na wypłatę dywidendy, oraz kwoty z kapitału akcyjnego, która została przeznaczona do wypłaty dywidendy, sumę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, akcje własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przeznaczone z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały rezerwowe, które nie mogą być przeznaczone na wypłatę dywidendy; wypłata na rzecz akcjonariuszy nie może doprowadzić do utraty przez spółkę, w normalnych okolicznościach, zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych w terminie sześciu miesięcy od dnia dokonania wypłaty; wypłata na rzecz akcjonariuszy z kapitału akcyjnego nie może doprowadzić do zmniejszenia kwoty tego kapitału poniżej 1 złotego; w przypadku wypłaty z kapitału akcyjnego z części tego kapitału stanowiącej 5% sumy zobowiązań spółki wynikającej z zatwierdzonego sprawozdania finansowego za ostatni rok obrotowy konieczne jest przeprowadzenie postępowania konwokacyjnego

 

  brak

Możliwość wypłaty odsetek od udziału kapitałowego

 

 

brak regulacji

 

  tak

IV. Udziały, akcje

 

       
Forma  

akcje nie mają formy dokumentu

 

 

ogół praw i obowiązków nie występuje w formie dokumentu

 

Uprzywilejowanie  

możliwe uprzywilejowanie akcji, w szczególności w zakresie prawa głosu, prawa do dywidendy lub podziału majątku w przypadku likwidacji spółki; nowy rodzaj uprzywilejowania - akcje założycielskie - zgodnie z którym każda kolejna emisja nowych akcji nie może naruszać określonego minimalnego stosunku liczby głosów przypadających na te akcje uprzywilejowane do ogólnej liczby głosów przypadających na wszystkie akcje spółki; możliwe utworzenie akcji niemych; brak ograniczeń w zakresie uprzywilejowania

 

 

brak instytucji uprzywilejowania

 

Możliwość zbycia „udziałów” w spółce

 

 

akcje są zbywalne; umowa spółki może uzależnić rozporządzenie akcją od zgody spółki lub w inny sposób je ograniczyć; zbycie wymaga zachowania formy dokumentowej

 

 

brak udziałów, możliwe jedynie zbycie ogółu praw i obowiązków tylko, gdy umowa spółki to przewiduje (może zawierać też ograniczenia); konieczna zgoda pozostałych wspólników, możliwe zbycie tylko całości praw i obowiązków w spółce (nie ma możliwości podzielenia na części i zbycia jednej z nich i pozostania w spółce ani też zbycia ich więcej niż jednej osobie)

 

Obrót na rynku zorganizowanym

 

  nie   nie
Dziedziczenie „udziałów” w spółce  

tak; umowa spółki może ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do spółki spadkobierców na miejsce zmarłego akcjonariusza; w razie śmierci akcjonariusza uprawnionego z akcji objętych za wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług, który nie został w całości wniesiony, wstąpienie do spółki spadkobierców wymaga zgody spółki, chyba że
umowa spółki stanowi inaczej

 

 

tak; możliwość wyłączenia lub ograniczenia w umowie spółki wstąpienia spadkobierców; śmierć komplementariusza jest przyczyną rozwiązania spółki, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników postanowi inaczej; śmierć komandytariusza nie jest przyczyną rozwiązania spółki

 

V. Rozwiązanie spółki

 

Możliwość wypowiedzenia umowy spółki przez jednego ze wspólników

 

 

możliwe, w drodze wystąpienia przez wspólnika do sądu o ustąpienie ze spółki

 

  tak

Możliwość wypowiedzenia umowy spółki przez wierzyciela wspólnika

 

  nie   tak

Możliwość żądania wykluczenia wspólnika

 

  tak   tak

Możliwość żądania rozwiązania spółki z ważnych powodów orzeczeniem sądu na wniosek wspólnika

 

  tak   tak
Likwidacja  

zasadniczo obowiązek przeprowadzenia likwidacji; jednokrotne ogłoszenie o likwidacji z wezwaniem wierzycieli do zgłaszania wierzytelności w terminie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia; podział majątku nie może nastąpić przed zaspokojeniem lub zabezpieczeniem wierzycieli; odstępstwo od tej zasady stanowi możliwość przejęcia całego majątku spółki przez oznaczonego akcjonariusza (akcjonariusza przejmującego), z obowiązkiem zaspokojenia wierzycieli i pozostałych akcjonariuszy kiedy nie przeprowadza się postępowania likwidacyjnego

 

 

możliwość rozwiązania spółki bez przeprowadzania likwidacji

 

VI. Podatki i rachunkowość

 

Opodatkowanie spółki podatkiem dochodowym

 

 

podwójne opodatkowanie: spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (stawka 9% lub 19%), w przypadku wypłaty zysku wspólnikom w formie dywidendy przychód z tego tytułu jest opodatkowany ponownie (stawka 19%); w niektórych przypadkach przychody z dywidend mogą być jednak zwolnione z opodatkowania

 

 

spółka nie jest podatnikiem podatku dochodowego, podatnikami są wspólnicy; zysk spółki opodatkowany jest tylko raz na poziomie wspólników (wg stawki liniowej 19% albo wg skali podatkowej 18% lub 32%)

 

Opodatkowanie wkładów do spółki podatkiem od czynności cywilnoprawnych

 

  0,5% od wartości kapitału zakładowego   0,5% od wartości wkładów

Opodatkowanie wniesienia wkładów podatkiem dochodowym

 

 

złożona regulacja – generalnie opodatkowane u wspólnika wkłady stanowiące rzecz lub prawa zbywalne (wyłączono więc opodatkowanie wkładów w postaci świadczenia pracy lub usług), wolne od podatku są wkłady niepieniężne w postaci przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa 

 

 

wkład pieniężny neutralny podatkowo; dla wspólnika podlegającego pod ustawę o PIT przychody z tytułu wniesienia wkładu niepieniężnego będą wolne od podatku dochodowego; dla wspólnika podlegającego pod ustawę o CIT do przychodów nie będzie się zaliczać przychodów z tytułu wniesienia wkładu niepieniężnego

 

Opodatkowanie pożyczek od wspólników podatkiem od czynności cywilnoprawnych

 

  nie   tak

Księgi rachunkowe

 

  pełna rachunkowość   pełna rachunkowość

Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne przez wspólników będących osobami fizycznymi

 

  tak, dla akcjonariusza wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług   tak

 

 

Prosta spółka akcyjna a spółka z o.o.

 

    prosta spółka akcyjna   spółka z.o.o.

I. Utworzenie

 

Forma prawna aktu zawiązania spółki

 

  akt notarialny   akt notarialny

Rejestracja przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego (tzw. S24)

 

 

możliwa, w takim wypadku dopuszczalne jedynie wniesienie do spółki wkładów pieniężnych

 

 

możliwa, w takim wypadku dopuszczalne jedynie wniesienie do spółki wkładów pieniężnych

 

Swoboda kształtowania aktu zawiązania spółki, w tym relacji między wspólnikami

 

 

ograniczona, możliwość modyfikacji regulacji ustawowych w przypadkach gdy wskazują to przepisy

 

 

ograniczona, możliwość modyfikacji regulacji ustawowych w przypadkach gdy wskazują to przepisy; przy tym przepisy zasadniczo przewidują rozwiązania dające duże pole do swobodnego ustalania relacji między wspólnikami

 

Wymagany minimalny kapitał

 

 

minimalny kapitał akcyjny 1 zł

 

 

minimalny kapitał zakładowy 5.000 zł

 

II. Funkcjonowanie spółki

 

Nazwa i charakter wspólników

 

 

akcjonariusz - pasywny - bez prawa do reprezentacji i prowadzenia spraw spółki

 

 

wspólnik – pasywny – bez prawa do reprezentacji i prowadzenia spraw spółki

 

Liczba wspólników  

jeden (stosuje się wtedy podwyższone wymogi dokumentacyjne przy czynnościach jedynego wspólnika ze spółką) lub więcej wspólników; jedynym wspólnikiem nie może być jednoosobowa spółka z o.o.

 

 

jeden (stosuje się wtedy podwyższone wymogi dokumentacyjne przy czynnościach jedynego wspólnika ze spółką) lub więcej wspólników; jedynym wspólnikiem nie może być jednoosobowa spółka z o.o.

 

Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki

 

 

wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki; w określonych sytuacjach za zobowiązania spółki odpowiadają swoim majątkiem członkowie zarządu

 

 

wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki; w określonych sytuacjach za zobowiązania spółki odpowiadają swoim majątkiem członkowie zarządu

 

Reprezentowanie spółki

 

 

zarząd lub rada dyrektorów

 

  zarząd
Uprawnienia kontrolne   

fakultatywna rada nadzorcza lub rada dyrektorów; każdemu akcjonariuszowi służy prawo kontroli

 

 

wspólnicy wykonują bezpośrednio, możliwość powołania rady nadzorczej (komisji rewizyjnej) a wtedy możliwość wyłączenia (ograniczenia) prawa kontroli bezpośredniej przez wspólników; jeżeli kapitał zakładowy jest większy od 500.000 zł i liczba wspólników przekracza 25 osób, ustanowienie rady nadzorczej (lub komisji rewizyjnej) jest obowiązkowe

 

Jawność wspólników  

oznaczany w odpisie z KRS jest wyłącznie jedyny wspólnik spółki; lista akcjonariuszy dostępna będzie w aktach rejestrowych spółki

 

 

wspólnicy posiadający mniej niż 10% udziałów nie są ujawnieni w odpisie z KRS, ale aktualna lista wszystkich wspólników powinna być złożona w aktach rejestrowych spółki, które można przeglądać 

 

Podejmowanie uchwał przez wspólników 

 

 

zasada podejmowania uchwał większością (wysokość zależna od rodzaju spraw i umowy spółki) głosów; wymóg zgody akcjonariusza na zwiększenie obowiązków lub pozbawienie praw; nieograniczone możliwości uprzywilejowania akcji w zakresie prawa głosu

 

 

zasada podejmowania uchwał większością (wysokość zależna od rodzaju spraw i umowy spółki) głosów; wymóg zgody wspólnika na zwiększenie obowiązków lub pozbawienie praw; ograniczone możliwości uprzywilejowania udziałów w zakresie prawa głosu

 

Forma prawna uchwał wspólników

 

 

uchwały akcjonariuszy są podejmowane na piśmie albo przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej; niektóre protokoły walnego zgromadzenia wymagają formy aktu notarialnego

 

 

pisemna (bez rygoru nieważności w razie jej niezachowania); niektóre protokoły zgromadzeń wspólników wymagają formy aktu notarialnego

 

Zwoływanie zebrań wspólników

 

 

pocztą elektroniczną na adres akcjonariusza wpisany do rejestru akcjonariuszy lub za pomocą listu poleconego lub przesyłki nadanej pocztą kurierską, co najmniej dwa tygodnie przed wyznaczonym terminem walnego zgromadzenia; możliwe jest także podjęcie uchwał mimo braku formalnego zwołania walnego zgromadzenia, jeżeli wszystkie akcje są reprezentowane, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego odbycia walnego zgromadzenia lub umieszczenia poszczególnych spraw w porządku obrad

 

 

za pomocą listów poleconych lub przesyłek nadanych pocztą kurierską, wysłanych co najmniej dwa tygodnie przed terminem zgromadzenia wspólników; zamiast listu poleconego lub przesyłki nadanej pocztą kurierską, zawiadomienie może być wysłane wspólnikowi pocztą elektroniczną, jeżeli uprzednio wyraził na to pisemną zgodę, podając adres, na który zawiadomienie powinno być wysłane; uchwały można powziąć pomimo braku formalnego zwołania zgromadzenia wspólników, jeżeli cały kapitał zakładowy jest reprezentowany, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego odbycia zgromadzenia lub wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad; w spółce, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, uchwały wspólników mogą być podjęte przy wykorzystaniu wzorca uchwały udostępnionego w systemie teleinformatycznym; w części spraw jest możliwość podejmowania uchwał poza zgromadzeniem wspólników (obiegowo)

 

Uczestnictwo w zebraniach wspólników

 

 

akcjonariusze mogą głosować przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, jeżeli zostały one wskazane w umowie spółki albo wszyscy akcjonariusze wyrazili w formie dokumentowej zgodę na taki tryb głosowania; akcjonariusze mogą głosować na piśmie, jeżeli wszyscy akcjonariusze wyrazili w formie dokumentowej zgodę na taki tryb głosowania

 

 

dopuszczalne głosowanie pisemne; na dzień 31 lipca 2019 roku trwają prace nad projektem zmian w ksh. umożliwiających przeprowadzanie zgromadzeń przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej

 

Zmiana aktu założenia spółki

 

 

uchwalenie przez walne zgromadzenie (zasada 3/4 głosów); protokół walnego zgromadzenia sporządzany jest przez notariusza; zmiana skuteczna z chwilą rejestracji zmiany w rejestrze przedsiębiorców KRS

 

 

uchwalenie przez zgromadzenie wspólników (zasada 2/3 głosów), protokół zgromadzenia wspólników w formie aktu notarialnego, zmiana skuteczna z chwilą rejestracji zmiany w rejestrze przedsiębiorców KRS

 

Możliwość emitowania obligacji

 

  tak   tak 

III. Struktura majątkowa

 

Dopuszczalne wkłady niepieniężne do spółki

 

 

wszelki wkład mający wartość majątkową, w szczególności świadczenie pracy lub usług

 

 

niemożliwe jest wniesienie wkładu w postaci świadczenia pracy lub usług oraz ustanowienie na rzecz spółki prawa niezbywalnego

 

Moment wniesienia wkładu

 

 

do powstania spółki konieczne jest wniesienie wkładów na pokrycie minimalnego kapitału akcyjnego; wkłady powinny zostać wniesione do spółki w całości w ciągu trzech lat od dnia wpisu spółki do rejestru

 

 

wkład musi być wniesiony przed złożeniem wniosku o rejestrację spółki

 

Możliwość podwyższenia wkładów

 

 

akcje nie mają wartości nominalnej więc nie jest możliwe podwyższenie ich wartości nominalnej; możliwa emisja nowych akcji, zasadniczo wymagająca zmiany umowy spółki (poza przypadkami, gdy emisja następuje na podstawie dotychczasowych postanowień umowy)

 

 

możliwe podwyższenie kapitału zakładowego przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących lub ustanowienie nowych, zasadniczo wymagające zmiany umowy spółki i rejestracji w KRS

 

Możliwość zwrotu wkładów

 

  tak, ale pod pewnymi warunkami  

wniesione wkłady nie podlegają zwrotowi; wycofanie środków wniesionych przez wspólnika do spółki jest możliwe wyłącznie w drodze obniżenia kapitału zakładowego; w takiej sytuacji oprócz zmiany umowy spółki, o ile nie następuje umorzenie udziałów z czystego zysku, konieczne jest ogłoszenie o obniżeniu kapitału zakładowego w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, i rejestracja obniżenia, która możliwa jest po upływie 3 miesięcy od ukazania się ogłoszenia, obniżenie kapitału zakładowego dochodzi do skutku z chwilą rejestracji w KRS

 

Udział w zysku  

zysk rozdziela się w stosunku do liczby akcji, chyba, że umowa spółki stanowi inaczej; możliwe jest uprzywilejowanie akcji w zakresie dywidendy (bez ograniczeń ustawowych)

 

 

udział zależny od liczby posiadanych udziałów, możliwe jest uprzywilejowanie akcji w zakresie dywidendy (w ograniczonym zakresie)

 

Zaliczki na poczet zysku w trakcie roku obrotowego

 

 

tak, ale pod warunkiem, że umowa spółki upoważnia zarząd do wypłaty akcjonariuszom zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy na koniec roku obrotowego; zaliczka nie może być wypłacana z kapitału akcyjnego

 

 

tak, ale tylko jeżeli umowa spółki przewiduje możliwość wypłaty i jednocześnie tylko, jeżeli zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk; zaliczka może stanowić najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego, wykazanego w sprawozdaniu finansowym, powiększonego o kapitały rezerwowe utworzone z zysku, którymi w celu wypłaty zaliczek może dysponować zarząd, oraz pomniejszonego o niepokryte straty i udziały własne

 

Ograniczenia wypłat z zysku

 

 

kwota przeznaczona do podziału między akcjonariuszy nie może przekraczać sumy zysku za ostatni rok obrotowy, niepodzielonych zysków z lat ubiegłych, utworzonych z zysku kapitałów rezerwowych, które mogą być przeznaczone na wypłatę dywidendy, oraz kwoty z kapitału akcyjnego, która została przeznaczona do wypłaty dywidendy, sumę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, akcje własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przeznaczone z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały rezerwowe, które nie mogą być przeznaczone na wypłatę dywidendy; wypłata na rzecz akcjonariuszy nie może doprowadzić do utraty przez spółkę, w normalnych okolicznościach, zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych w terminie sześciu miesięcy od dnia dokonania wypłaty; wypłata na rzecz akcjonariuszy z kapitału akcyjnego nie może doprowadzić do zmniejszenia kwoty tego kapitału poniżej 1 złotego; w przypadku wypłaty z kapitału akcyjnego z części tego kapitału stanowiącej 5% sumy zobowiązań spółki wynikającej z zatwierdzonego sprawozdania finansowego za ostatni rok obrotowy konieczne jest przeprowadzenie postępowania konwokacyjnego

 

 

kwota przeznaczona do podziału między wspólników nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału; kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe

 

Możliwość wypłaty odsetek od udziału kapitałowego

 

  brak regulacji   nie

IV. Udziały, akcje

 

Forma  

akcje nie mają formy dokumentu

 

 

udziały nie mają formy dokumentu

 

Uprzywilejowanie  

możliwe uprzywilejowanie akcji, w szczególności w zakresie prawa głosu, prawa do dywidendy lub podziału majątku w przypadku likwidacji spółki; nowy rodzaj uprzywilejowania - akcje założycielskie - zgodnie z którym każda kolejna emisja nowych akcji nie może naruszać określonego minimalnego stosunku liczby głosów przypadających na te akcje uprzywilejowane do ogólnej liczby głosów przypadających na wszystkie akcje spółki; możliwe utworzenie akcji niemych; brak ograniczeń w zakresie uprzywilejowania

 

 

możliwe uprzywilejowanie udziałów, w szczególności w zakresie prawa głosu, prawa do dywidendy lub sposobu uczestniczenia w podziale majątku w przypadku likwidacji spółki; uprzywilejowanie dotyczące prawa głosu nie może przyznawać uprawnionemu więcej niż trzy głosy na jeden udział; na udział uprzywilejowany w zakresie dywidendy można przyznać uprawnionemu dywidendę, która przewyższa nie więcej niż o połowę dywidendę przysługującą udziałom nieuprzywilejowanym

 

Możliwość zbycia „udziałów” w spółce

 

 

akcje są zbywalne; umowa spółki może uzależnić rozporządzenie akcją od zgody spółki lub w inny sposób je ograniczyć; zbycie wymaga zachowania formy dokumentowej

 

 

udziały są zbywalne; zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć; zbycie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi

 

Obrót na rynku zorganizowanym

 

  nie   nie

Dziedziczenie „udziałów” w spółce

 

 

tak; umowa spółki może ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do spółki spadkobierców na miejsce zmarłego akcjonariusza; w razie śmierci akcjonariusza uprawnionego z akcji objętych za wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług, który nie został w całości wniesiony, wstąpienie do spółki spadkobierców wymaga zgody spółki, chyba że
umowa spółki stanowi inaczej

 

 

tak; możliwość wyłączenia lub ograniczenia w umowie spółki wstąpienia spadkobierców do spółki 

 

V. Rozwiązanie spółki

 

Możliwość wypowiedzenia umowy spółki przez jednego ze wspólników

 

 

możliwe, w drodze wystąpienia przez wspólnika do sądu o ustąpienie ze spółki

 

  nie

Możliwość wypowiedzenia umowy spółki przez wierzyciela wspólnika

 

  nie   nie

Możliwość żądania wykluczenia wspólnika

 

  tak   tak

Możliwość żądania rozwiązania spółki z ważnych powodów orzeczeniem sądu na wniosek wspólnika

 

  tak   tak
Likwidacja  

zasadniczo obowiązek przeprowadzenia likwidacji; jednokrotne ogłoszenie o likwidacji z wezwaniem wierzycieli do zgłaszania wierzytelności w terminie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia; podział majątku nie może nastąpić przed zaspokojeniem lub zabezpieczeniem wierzycieli; odstępstwo od tej zasady stanowi możliwość przejęcia całego majątku spółki przez oznaczonego akcjonariusza (akcjonariusza przejmującego), z obowiązkiem zaspokojenia wierzycieli i pozostałych akcjonariuszy kiedy nie przeprowadza się postępowania likwidacyjnego

 

 

obowiązek przeprowadzenia procedury likwidacji: jednokrotne ogłoszenie o likwidacji z wezwaniem wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie trzech miesięcy od dnia tego ogłoszenia; podział majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli

 

VI. Podatki i rachunkowość

 

Opodatkowanie spółki podatkiem dochodowym

 

 

podwójne opodatkowanie: spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (stawka 9% lub 19%), w przypadku wypłaty zysku wspólnikom w formie dywidendy przychód z tego tytułu jest opodatkowany ponownie (stawka 19%); w niektórych przypadkach przychody z dywidend mogą być jednak zwolnione z opodatkowania

 

 

podwójne opodatkowanie: spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (stawka 9% lub 19%), w przypadku wypłaty zysku wspólnikom w formie dywidendy przychód z tego tytułu jest opodatkowany ponownie (stawka 19%); w niektórych przypadkach przychody z dywidend mogą być jednak zwolnione z opodatkowania

 

Opodatkowanie wkładów do spółki podatkiem od czynności cywilnoprawnych

 

 

0,5% od wartości kapitału zakładowego

 

 

0,5% od wartości kapitału zakładowego

 

Opodatkowanie wniesienia wkładów podatkiem dochodowym

 

 

złożona regulacja – generalnie opodatkowane u wspólnika wkłady stanowiące rzecz lub prawa zbywalne (wyłączono więc opodatkowanie wkładów w postaci świadczenia pracy lub usług), wolne od podatku są wkłady niepieniężne w postaci przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa

 

 

złożona regulacja – generalnie opodatkowane u wspólnika wkłady niepieniężne inne niż przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa 

 

Opodatkowanie pożyczek od wspólników podatkiem od czynności cywilnoprawnych

 

  nie   nie

Księgi rachunkowe

 

 

pełna rachunkowość

 

  pełna rachunkowość

Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne przez wspólników będących osobami fizycznymi

 

  tak, dla akcjonariusza wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług  

nie; chyba, że osoba fizyczna jest jedynym lub niemal jedynym wspólnikiem

 

 

Autor:

Karolina Durbacz

Kontakt do specjalisty

Hubert Norek

radca prawny

skontaktuj się

Czytaj także: prosta spółka akcyjna

2021-12-27 08:15:03

(Nie taka) prosta spółka akcyjna w trybie S24

We wtorek, 30 listopada 2021 r. Sąd Rejonowy w Katowicach uwzględnił nasz wniosek i dokonał wpisu do rejestru przedsiębiorców jednej z nielicznych (na ten moment) prostych spółek...

 

komentarze (0)

czytaj więcej

2019-08-21 09:57:54

Prosta spółka akcyjna – opodatkowanie

Od 1 marca 2020 roku przy wyborze formy prowadzenia działalności przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z nowego typu spółki – prostej spółki akcyjnej (w skrócie PSA). Na...

 

komentarze (0)

czytaj więcej