Farma fotowoltaiczna a podatek od nieruchomości

Kwestia opodatkowania farm fotowoltaicznych podatkiem od nieruchomoÅ›ci budzi wiele kontrowersji. Inwestorzy coraz częściej zagÅ‚Ä™biajÄ… siÄ™ w przepisy szukajÄ…c dla siebie najkorzystniejszego rozwiÄ…zania. WczytujÄ…c siÄ™ w ustawÄ™ o podatkach i opÅ‚atach lokalnych można odnieść wrażenie, że ilość niewiadomych i wÄ…tpliwoÅ›ci zamiast maleć, narasta. Czy możliwe jest opodatkowanie gruntu przeznaczonego pod elektrowniÄ™ fotowoltaicznÄ… podatkiem rolnym? Czy podatkiem od nieruchomoÅ›ci objÄ™ta jest również sama instalacja fotowoltaiczna? Jak poprawnie obliczyć wysokość podatku? Czy dzierżawca może uiszczać podatek od nieruchomoÅ›ci? Przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej powtarzajÄ…ce siÄ™ pytania.

 

Podatek od nieruchomości czy podatek rolny?

Farmy fotowoltaiczne zlokalizowane sÄ… najczęściej na gruntach stanowiÄ…cych użytki rolne, stÄ…d zasadne jest pytanie - czy w takiej sytuacji możliwe jest zastosowanie przepisów ustawy o podatku rolnym? Takie rozwiÄ…zanie byÅ‚oby niewÄ…tpliwie atrakcyjne dla inwestorów, bowiem wysokość podatku rolnego jest zdecydowanie niższa od podatku od nieruchomoÅ›ci.

 

Niestety, zgodnie z ustawÄ… o podatku rolnym, opodatkowanie gruntu podatkiem rolnym możliwe jest jedynie w przypadku prowadzenia na nim dziaÅ‚alnoÅ›ci rolniczej. Inwestorzy bardzo czÄ™sto próbujÄ… wejść z organami w polemikÄ™ i argumentujÄ…, że okoliczność zamontowania paneli fotowoltaicznych na gruncie rolnym nie stoi na przeszkodzie, aby jednoczeÅ›nie prowadzić na nim dziaÅ‚alność rolniczÄ…. Tak zwana agrofotowoltaika czyli wykorzystywanie pól zarówno do upraw, jak i do wytwarzania energii elektrycznej, cieszy siÄ™ już dużą popularnoÅ›ciÄ… chociażby na zachodzie Europy. Polskie sÄ…dy, ku niezadowoleniu wÅ‚aÅ›cicieli farm fotowoltaicznych, stojÄ… jednak na stanowisku, że grunty, na których znajdujÄ… siÄ™ tego typu inwestycje, wykorzystywane sÄ… na cele zwiÄ…zane z dziaÅ‚alnoÅ›ciÄ… gospodarczÄ… innÄ… niż rolna – a zatem podlegajÄ… opodatkowaniu podatkiem od nieruchomoÅ›ci.

 

KluczowÄ… kwestiÄ… wymagajÄ…cÄ… rozstrzygniÄ™cia jest również odpowiedź na pytanie - czy w przypadku zlokalizowania instalacji fotowoltaicznej na gruncie stanowiÄ…cym użytek rolny, za zajÄ™tÄ… na cele zwiÄ…zane z prowadzeniem dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej innej niż rolnicza należy uznać caÅ‚Ä… dziaÅ‚kÄ™, czy też jedynie jej część, na której faktycznie znajdujÄ… siÄ™ panele fotowoltaiczne wraz z infrastrukturÄ… towarzyszÄ…cÄ…. KonsekwencjÄ… przyjÄ™cia drugiego rozstrzygniÄ™cia byÅ‚oby opodatkowanie części dziaÅ‚ki podatkiem od nieruchomoÅ›ci, a pozostaÅ‚ej (faktycznie nieprzeznaczonej pod instalacje) – podatkiem rolnym. Takie rozwiÄ…zanie wydaje siÄ™ być bardziej racjonalne i zdecydowanie korzystniejsze dla inwestorów. Omawiana sytuacja byÅ‚a wielokrotnie przedmiotem sporów toczÄ…cych siÄ™ miÄ™dzy inwestorami a organem podatkowym, które to czÄ™sto miaÅ‚y finaÅ‚ w sÄ…dzie. Niestety, aktualne stanowisko sÄ…dów administracyjnych jest niekorzystne dla podatnika.

 

PodsumowujÄ…c, niezależnie od tego, na jakim gruncie i na jakiej jego części wybudujemy farmÄ™ fotowoltaicznÄ…, musimy liczyć siÄ™ z obowiÄ…zkiem zapÅ‚aty podatku od nieruchomoÅ›ci zgodnie z ustawÄ… o podatkach i opÅ‚atach lokalnych.

 

Kto płaci podatek od nieruchomości?

Zgodnie z ustawÄ… o podatkach i opÅ‚atach lokalnych zobowiÄ…zanymi do zapÅ‚aty podatku od nieruchomoÅ›ci sÄ… co do zasady wÅ‚aÅ›ciciele nieruchomoÅ›ci lub obiektów budowlanych, użytkownicy wieczyÅ›ci gruntów, a także – w niektórych wypadkach – posiadacze nieruchomoÅ›ci lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiÄ…cych wÅ‚asność Skarbu PaÅ„stwa lub jednostki samorzÄ…du terytorialnego.

 

WÅ›ród zobowiÄ…zanych do zapÅ‚aty podatku od nieruchomoÅ›ci nie sÄ… wymienieni posiadacze zależni nieruchomoÅ›ci, czyli podmioty faktycznie wÅ‚adajÄ…ce nieruchomoÅ›ciÄ… na podstawie umowy np. dzierżawcy gruntów. Jest to szczegóÅ‚ warty uwagi, bowiem farmy fotowoltaiczne sÄ… zazwyczaj budowane wÅ‚aÅ›nie na gruntach bÄ™dÄ…cych przedmiotem dzierżawy. Z uwagi na powyższe, w umowach miÄ™dzy wÅ‚aÅ›cicielami, a dzierżawcami należy zwrócić szczególnÄ… uwagÄ™ na postanowienia dotyczÄ…ce mechanizmu zwiÄ…zanego z regulowaniem danin publicznych, aby finalnie wÅ‚aÅ›ciciel gruntu nie ponosiÅ‚ kosztów zwiÄ…zanych z prowadzeniem dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej przez dzierżawcÄ™.

 

Kwestia kwalifikacji instalacji fotowoltaicznej a podatek od nieruchomości

Zgodnie z ustawą o podatkach i ustawach lokalnych podatkiem od nieruchomości opodatkowane są:

 

  • grunty,
  • budynki lub ich części,
  • budowle lub ich części zwiÄ…zane z prowadzeniem dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej.

Kwestia opodatkowania gruntów zostaÅ‚a już wyjaÅ›niona. Do rozstrzygniÄ™cia pozostaje jeszcze zagadnienie zwiÄ…zane z obowiÄ…zkiem zapÅ‚aty podatku od nieruchomoÅ›ci od samej instalacji fotowoltaicznej. BazujÄ…c na aktualnym stanowisku sÄ…dów należy przyjąć, że instalacje fotowoltaiczne zalicza siÄ™ do kategorii budowli.

 

Jak prawidłowo wyliczyć podstawę opodatkowania instalacji fotowoltaicznej?

PodstawÄ™ opodatkowania budowli stanowi jej wartość, o której mowa w przepisach o podatkach dochodowych, ustalona na dzieÅ„ 1 stycznia roku podatkowego, stanowiÄ…ca podstawÄ™ obliczania amortyzacji w tym roku, niepomniejszona o odpisy amortyzacyjne, a w przypadku budowli caÅ‚kowicie zamortyzowanych – ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego.

 

W sytuacji, w której obowiÄ…zek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomoÅ›ci od budowli powstaÅ‚ w ciÄ…gu roku podatkowego, to wówczas podstawÄ… opodatkowania jest wartość stanowiÄ…ca podstawÄ™ obliczenia amortyzacji na dzieÅ„ powstania obowiÄ…zku podatkowego.

 

Jeżeli natomiast budowli lub ich części nie dokonuje siÄ™ odpisów amortyzacyjnych, podstawÄ™ opodatkowania stanowi ich wartość rynkowa, okreÅ›lona przez podatnika na dzieÅ„ powstania obowiÄ…zku podatkowego.

 

Co szczególnie istotne w przypadku instalacji fotowoltaicznych – odrÄ™bnie uregulowane sÄ… zasady opodatkowania w sytuacji, gdy budowla jest przedmiotem umowy leasingu, a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystajÄ…cy. JeÅ›li zaÅ› budowlÄ™ przejmie wÅ‚aÅ›ciciel, do celów okreÅ›lenia podstawy opodatkowania przyjmuje siÄ™ wartość poczÄ…tkowÄ… przed zawarciem pierwszej umowy leasingu, zaktualizowanÄ… i powiÄ™kszonÄ… o dokonane ulepszenia oraz niepomniejszonÄ… o spÅ‚atÄ™ wartoÅ›ci poczÄ…tkowej.

 

OkreÅ›lenie wartoÅ›ci budowli jest obowiÄ…zkiem podatnika – jeżeli tego nie zrobi lub poda wartość nieodpowiadajÄ…cÄ… wartoÅ›ci rynkowej budowli, organ podatkowy powoÅ‚a biegÅ‚ego rzeczoznawcÄ™ majÄ…tkowego, który ustali tÄ™ wartość. JeÅ›li podatnik w ogóle nie okreÅ›liÅ‚ wartoÅ›ci budowli, lub zaniżyÅ‚ jej wartość o co najmniej 33%, to bÄ™dzie on ponosiÅ‚ koszty powoÅ‚ania biegÅ‚ego.

 

Wysokość stawki podatku od nieruchomoÅ›ci od budowli okreÅ›la rada gminy, jednak nie może być ona wiÄ™ksza niż 2% wartoÅ›ci budowli. Rada gminy może ponadto różnicować wysokość stawki dla poszczególnych budowli, przede wszystkim w zależnoÅ›ci od rodzaju prowadzonej dziaÅ‚alnoÅ›ci.

 

Kiedy powstanie obowiÄ…zek podatkowy, a kiedy zobowiÄ…zanie podatkowe?

ObowiÄ…zek podatkowy od budowli powstaje z dniem 1 stycznia roku nastÄ™pujÄ…cego po roku, w którym budowa zostaÅ‚a zakoÅ„czona albo w którym rozpoczÄ™to użytkowanie budowli lub jej części przed ich ostatecznym wykoÅ„czeniem.

 

Należy mieć na wzglÄ™dzie, że powstanie obowiÄ…zku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomoÅ›ci nie zależy od uzyskania przez inwestora decyzji o pozwoleniu na użytkowanie budowli. W przypadku „zakoÅ„czenia budowy” chodzi bowiem o faktyczne zakoÅ„czenie prac zwiÄ…zanych ze wznoszeniem budowli. Dla organów podatkowych istotnym dowodem pozwalajÄ…cym ustalić moment powstania obowiÄ…zku podatkowego bÄ™dzie zatem przede wszystkim dokumentacja budowy, a w szczególnoÅ›ci dziennik budowy. Nie bÄ™dzie miaÅ‚a tu znaczenia również okoliczność zÅ‚ożenia przez inwestora zawiadomienia o zakoÅ„czeniu budowy (które, zgodnie z przepisami Prawa budowlanego, jest wymagane dla uzyskania pozwolenia na użytkowanie). To samo dotyczy „rozpoczÄ™cia użytkowania budowli” – organ podatkowy zwraca uwagÄ™ na moment rozpoczÄ™cia faktycznego użytkowania budowli lub jej części, nie zaÅ› na uzyskanie prawa do jej użytkowania.

 

OsobnÄ… kwestiÄ… jest moment powstania zobowiÄ…zania podatkowego, czyli powstajÄ…cego z obowiÄ…zku podatkowego zobowiÄ…zania podatnika do zapÅ‚acenia konkretnej należnoÅ›ci wynikajÄ…cej z przepisów podatkowych. W przypadku osób fizycznych, ich zobowiÄ…zania podatkowe powstajÄ… z mocy decyzji organu podatkowego. Osoby te sÄ… zobowiÄ…zane jedynie do zÅ‚ożenia informacji o nieruchomoÅ›ciach i obiektach budowlanych, na podstawie której wÅ‚aÅ›ciwy organ podatkowy wydaje decyzjÄ™ ustalajÄ…cÄ… wysokość zobowiÄ…zania podatkowego, a nastÄ™pnie do zapÅ‚acenia wskazanej w niej należnoÅ›ci.

 

W przypadku osób prawnych, jednostek organizacyjnych oraz spóÅ‚ek nie posiadajÄ…cych osobowoÅ›ci prawnej, a także osób fizycznych prowadzÄ…cych dziaÅ‚alność gospodarczÄ…, zobowiÄ…zanie takie powstaje z mocy samego prawa. Oznacza to, że sÄ… one zobowiÄ…zane skÅ‚adać deklaracje na podatek nieruchomoÅ›ci na dany rok podatkowy oraz korygować je w razie wystÄ…pienia zdarzeÅ„ powodujÄ…cych zmianÄ™ wysokoÅ›ci podatku, a ponadto same, bez wezwania, wpÅ‚acać obliczonÄ… w deklaracji należność na rachunek wÅ‚aÅ›ciwej gminy.

 

Czy panele fotowoltaiczne sÄ… budowlÄ…?

DostÄ™pna na rynku technologia pozwala, aby inwestycja zwiÄ…zana z pozyskiwaniem energii sÅ‚onecznej przybieraÅ‚a formy, które coraz częściej odbiegajÄ… od klasycznego, dobrze znanego  wszystkim widoku paneli fotowoltaicznych zamontowanych na wspornikach poÅ›rodku pola. Różne sposoby mocowania paneli umożliwiajÄ… inwestorom dziaÅ‚anie na wielu pÅ‚aszczyznach (na wspornikach, na dachu, na balkonie). Jednakże, elektrownie fotowoltaiczne nie skÅ‚adajÄ… siÄ™ wyÅ‚Ä…cznie z paneli. W ramach farmy mogÄ… powstawać różne obiekty – instalacje, maszty, transformatory, ogrodzenie. O ile pozostaÅ‚e elementy nie sprawiajÄ… inwestorom i organom podatkowym kÅ‚opotu w zakresie opodatkowania, o tyle problematyczna jest jednak kwestia zwiÄ…zana z samymi panelami.

 

Inwestorzy dÅ‚ugo spierali siÄ™ z organami podatkowymi co do zakresu opodatkowania instalacji fotowoltaicznych. Spór ten sprowadzaÅ‚ siÄ™ do przesÄ…dzenia, czy za budowlÄ™ w rozumieniu przepisów powoÅ‚ywanej ustawy należy uważać panele fotowoltaiczne, czy też jedynie części budowlane, na których sÄ… one zamocowane (systemy kotew, palowania czy pÅ‚yt betonowych). Zagadnienie to rozstrzygnÄ…Å‚ w ostatnich latach Naczelny SÄ…d Administracyjny.

 

Wielokrotnie już powoÅ‚ywana ustawa o podatkach i opÅ‚atach lokalnych stanowi, że budowlÄ… jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego, niebÄ™dÄ…cy budynkiem lub obiektem maÅ‚ej architektury, a także urzÄ…dzenie budowlane w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego zwiÄ…zane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z przeznaczeniem.

 

Jak widać, należy siÄ™gnąć do definicji z ustawy – Prawo budowlane, zgodnie z którymi:

 

  • budowlÄ… jest każdy obiekt budowlany, niebÄ™dÄ…cy budynkiem lub obiektem architektury, a także części budowlane urzÄ…dzeÅ„ technicznych oraz fundamenty pod maszyny i urzÄ…dzenia.
  • urzÄ…dzeniami budowlanymi sÄ… urzÄ…dzenia techniczne zwiÄ…zane z obiektem budowlanym zapewniajÄ…ce możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

W obydwu powoÅ‚anych wyżej definicjach znajdujÄ… siÄ™ katalogi otwarte obiektów uznawanych za budowle czy urzÄ…dzenia budowlane, jednak w żadnym z nich nie zostaÅ‚y wyraźnie wymienione panele fotowoltaiczne. Analiza budowy, wyglÄ…du, oraz funkcji jakie speÅ‚niajÄ… panele, prowadzi do wniosku, że nie mogÄ… one być uznane za budowle. Å»aden z obiektów wymienionych w przykÅ‚adowym katalogu budowli z ustawy – Prawo budowlane nie peÅ‚ni bowiem funkcji zamiany jednego rodzaju energii na drugi. Ponadto panele różniÄ… siÄ™ od wymienianych obiektów tym, że sÄ… Å‚atwe w demontażu i można je bez trudu zastÄ…pić innymi elementami prÄ…dotwórczymi. Panele sÅ‚oneczne nie sÄ… też urzÄ…dzeniami budowlanymi – te bowiem majÄ… sÅ‚użyć zapewnieniu możliwoÅ›ci użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z jego przeznaczeniem. Nie sposób uznać, że omawiane urzÄ…dzenia przetwarzajÄ…ce energiÄ™ pozwalajÄ… na używanie konstrukcji, do których sÄ… przytwierdzone, zgodnie z ich przeznaczeniem – to raczej system mocowania paneli umożliwia wytwarzanie przez nie energii elektrycznej.

 

Panele fotowoltaiczne można natomiast zakwalifikować jako urzÄ…dzenia techniczne, których części budowlane podlegajÄ… opodatkowaniu podatkiem od nieruchomoÅ›ci. Częściami budowlanymi paneli fotowoltaicznych bÄ™dÄ… konstrukcje, na których sÄ… one zamontowane. ObowiÄ…zek uiszczenia podatku od nieruchomoÅ›ci bÄ™dzie zatem dotyczyÅ‚ jedynie tych części caÅ‚ej instalacji, na których znajdujÄ… siÄ™ panele sÅ‚oneczne.

 

Autor:

Adrianna Janicka

Agnieszka Pelc

Kontakt do specjalisty

Agata Pawlak-Jaszczak

radca prawny

skontaktuj siÄ™

Czytaj także: farma fotowoltaiczna

2023-08-22 11:53:40

Umowa o świadczenie usług na wykonanie instalacji fotowoltaicznej

Umowa o Å›wiadczenie usÅ‚ug w branży OZE jest bardzo popularnÄ… formÄ… realizacji inwestycji i przeważnie kojarzy siÄ™ z dostawÄ… i montażem nadachowych paneli fotowoltaicznych. Czy umowa...

 

komentarze (0)

czytaj więcej

2023-08-17 09:50:50

Umowa o współpracy w obszarze realizacji inwestycji OZE

Realizacja przez wÅ‚aÅ›ciciela gruntu instalacji OZE może odbyć siÄ™ w kilku formuÅ‚ach ( czytaj wiÄ™cej na blogu > ). JednÄ… z nich jest zawarcie przez wÅ‚aÅ›ciciela gruntu umowy o wspóÅ‚pracy...

 

komentarze (0)

czytaj więcej